Hợp chuẩn hợp quy là gì? Các phương pháp đánh giá hợp chuẩn hợp quy

Nhiều người băn khoăn hợp chuẩn hợp quy là gì và chứng nhận hợp chuẩn hợp quy có vai trò như thế nào. Ngày nay, khái niệm hợp chuẩn và hợp quy đã trở nên vô cùng phổ biến, được ứng dụng trong nhiều ngành nghề. Cùng Kiểm định An toàn KV2 tìm hiểu những kiến thức hữu ích xoay quanh vấn đề này nhé.

Hợp chuẩn hợp quy là gì?

Hệ thống tiêu chuẩn tại Việt Nam bao gồm tiêu chuẩn cơ sở và tiêu chuẩn quốc gia. Tương ứng với các tiêu chuẩn này là hai loại chứng chỉ: Chứng chỉ tuân thủ tiêu chuẩn (hợp chuẩn) và chứng chỉ tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật (hợp quy).

Hợp chuẩn hợp quy được hiểu đơn giản là “tuân thủ quy định kỹ thuật”. Đây là thuật ngữ nói về mức độ phù hợp của quy trình, sản phẩm hoặc dịch vụ khi so sánh với các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của địa phương, quốc gia, quốc tế cũng như chất lượng của sản phẩm được xem xét.

Các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp muốn kiểm định chất lượng sản phẩm/dịch vụ thường phải ủy quyền cho một bên thứ ba nhằm xác định tính ứng dụng của sản phẩm/dịch vụ. Hàng hóa, dịch vụ… phải có chứng nhận hợp chuẩn hợp quy theo quy trình hay quy định của địa phương về môi trường.

Chứng nhận hợp chuẩn hợp quy là gì?

Theo định nghĩa hợp chuẩn hợp quy ở trên, có thể đưa ra khái niệm chứng nhận hợp chuẩn và hợp quy như sau:

• Chứng nhận hợp chuẩn (phù hợp với tiêu chuẩn): Xác nhận sự phù hợp của các mục tiêu hoạt động trong lĩnh vực tiêu chuẩn với những tiêu chuẩn có liên quan. Về mặt lý thuyết, chứng nhận hợp chuẩn mang tính tự nguyện. Tuy nhiên nó có thể trở thành bắt buộc nếu được khách hàng yêu cầu. Phương pháp đánh giá mức độ tuân thủ tiêu chuẩn sẽ được lựa chọn bởi tổ chức chứng nhận hợp chuẩn.
• Chứng nhận hợp quy (phù hợp quy chuẩn kỹ thuật): Là minh chứng chỉ rõ sự tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật tương ứng của những đối tượng hoạt động trong lĩnh vực quy chuẩn kỹ thuật. Chứng nhận hợp quy mang tính bắt buộc.

Nguyên tắc công bố hợp chuẩn hợp quy là gì?

Công bố hợp chuẩn

Công bố chứng nhận hợp chuẩn được thực hiện một cách tự nguyện, dành cho các đối tượng là hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ môi trường và quá trình mà các tiêu chuẩn tương ứng đã quy định rõ.

Công bố hợp quy

Công bố hợp quy được áp dụng bắt buộc và hướng đến các đối tượng chính là hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ, môi trường, quá trình… Những đối tượng này được quy định rõ trong các nội dung sau:

• Trong văn bản quy chuẩn kỹ thuật quốc gia được ban hành bởi các Bộ hoặc Ủy ban nhân dân trực thuộc
• Trong quy chuẩn kỹ thuật địa phương, quy trình và môi trường được ban hành bởi Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương

Phương pháp đánh giá mức độ tuân thủ quy định của sản phẩm

Căn cứ trên quy định quốc gia, để đánh giá mức độ tuân thủ quy định của sản phẩm có thể sử dụng các phương pháp sau đây:

• Phương pháp 1: Kiểm tra loại hình
• Phương pháp 2: Thử nghiệm các mẫu điển hình và đánh giá quá trình sản xuất, giám sát dựa vào những mẫu thử nghiệm trên thị trường.
• Phương pháp 3: Thử nghiệm mẫu thử và đánh giá quá trình sản xuất, giám sát bằng cách thử nghiệm mẫu lấy trực tiếp tại nơi sản xuất và đánh giá quá trình sản xuất.
• Phương pháp 4: Thử nghiệm các mẫu điển hình kết hợp với đánh giá quy trình sản xuất, thử nghiệm các mẫu lấy trực tiếp trên thị trường và tại nơi sản xuất và đánh giá giám sát quy trình sản xuất.
• Phương pháp 5: Đánh giá quá trình sản xuất qua việc lấy mẫu thử, lấy mẫu thử trên thị trường hoặc trực tiếp tại nơi sản xuất để giám sát quá trình sản xuất.
• Phương pháp 6: Áp dụng hệ thống quản lý đánh giá và giám sát.
• Phương pháp 7: Thử nghiệm và đánh giá mẫu hàng hóa, sản phẩm.
• Phương pháp 8: Thử nghiệm và kiểm định toàn bộ sản phẩm, hàng hóa.

Hiện nay tại Việt Nam, các phương pháp 1, 5 và 7 được ứng dụng vô cùng phổ biến, với đối tượng áp dụng là cả hàng hóa nội địa và hàng hóa nhập khẩu.

Trình tự công bố hợp chuẩn hợp quy

Để công bố sản phẩm/dịch vụ của mình hợp chuẩn hợp quy thì các cá nhân, doanh nghiệp phải thực hiện theo quy trình sau đây:

Bước 1: Đánh giá mức độ tuân thủ của các đối tượng cần được công bố hợp chuẩn và hợp quy. Hoạt động đánh giá có thể được tiến hành bởi cá nhân, tổ chức tuyên bố tuân thủ hoặc tổ chức có thẩm quyền chứng minh sự phù hợp với tiêu chuẩn. Trong trường hợp có tổ chức nước ngoài đưa ra kết quả đánh giá sự phù hợp đáp ứng các điều kiện theo quy định thì phải có sự chấp thuận của cơ quan nhà nước thông qua văn bản đặc biệt.

Bước 2: Đăng ký công bố hợp chuẩn tại trụ sở các cơ quan ban ngành do Bộ quản lý ngành tại tỉnh/thành phố chỉ định.

Mong rằng bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về khái niệm hợp chuẩn hợp quy là gì. Có thể thấy những quy định về tính hợp chuẩn hợp quy đã giúp người tiêu dùng đánh giá chất lượng hàng hóa, dịch vụ một cách khách quan hơn. Từ đó tránh mua phải những sản phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái hoặc không rõ nguồn gốc xuất xứ.

Trần Thanh Liêm

CEO Trần Thanh Liêm – Người sáng lập và điều hành Công ty Huấn Luyện và Kiểm Định An Toàn KV2. Với mong muốn đảm bảo an toàn cho người lao động và hạn chế những rủi ro cho công ty, doanh nghiệp.